Collectief bewustzijn

Mijn werk is vooral gericht om op een andere manier mensen tot samenwerking en besluit te brengen. Daartoe heb ik het boek ‘De Nieuwe Voorzitter’ (2015) geschreven. Onbewust dein ik ook mee op het collectieve bewustzijn dat het anders moet binnen organisaties. Er zijn een aantal prachtige boeken die de verandering zo treffend beschrijven. Het boek ‘Reinventing Organizations’ van Frederic Laloux is daar één van.

Reinventing Organizations toegelicht

Laloux schetst de geboortes van organisatie modellen door de tijd heen. Dat doet hij door middel van diverse kleuren. Die staan voor de onderliggende veranderende paradigma’s die aan ‘nieuwe’ organisaties ten grondslag liggen:

Organisatie kleur Kenmerken Voorbeeld organisatie
Rood* Taak, angst- en gezagscultuur Maffia, tribale milities
Amber ** Formele rollen, hiërarchieën, ingewikkelde processen Leger, de meeste overheidsinstellingen, onderwijsinstellingen
Oranje** Eigen verantwoordelijkheid, strakke sturing op het wat (vrijheid in het hoe), innovatie. Rationaliteit is leidend. (Inter-)nationale ondernemingen
Groen Cultuurgedreven organisaties, focus op de buitengewone motivatie van medewerkers. Google, Ben & Jerry’s, Apple, &Samhoud
Cyaan*** Versimpelde organisatie, zonder traditioneel management, mentaal eigenaarschap
App-groepjes organisatie/virtuele organisatie. Airbnb, Buurtzorg

* De ontwikkeling van organisaties gaat van rood, amber enz. naar cyaan. ** Er zijn nog tal van amberkleurige en oranje organisaties te vinden. De organisaties botsten (steeds meer) met medewerkers en burgers die dit niet meer van deze tijd vinden.***Wellicht zijn de genoemde organisatie niet per se het voorbeeld van cyane organisaties. Wel hebben ze trekken ervan.

De cyane organisatie

De cyane organisatie is de geboorte van en het antwoord op de prestatiegerichte, onpersoonlijke en bevoogdende voorgangers. De cyane organisatie ziet de organisatie als een levend, diffuus systeem en gaat terug naar de bedoeling. In die organisatie is geen behoefte aan centraal gezag en toezicht. Enkele uitspraken die van toepassing zijn op cyane organisaties:

  • Wijsheid gaat voorbij het rationele. De honger naar resultaten, afspraken en evaluaties die we (nog) kennen in huidige organisaties, is in de cyane organisatie minder. Er is oog voor de intuïtie, gevoel en de realiteit zoals deze zich aandient. Ook het opgelegde ‘positief denken’,  dat is verworden tot dagelijkse management speak (er zijn enkel uitdagingen!) wordt in deze organisatie genormaliseerd.
  • Vertrouwen centraal. Cyane organisaties zien dat we doorgeschoten zijn in het monitoren van onszelf en de ander. Kwaliteitsmonsters die we hebben gecreëerd, lijken soelaas te geven op papier. De praktijk is een hele andere. Het komt aan op het aangaan van normale, menselijke verhoudingen. Waarin we starten met het vertrouwen van en in elkaar.
  • Mentaal eigenaarschap en zelfreiniging. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn werk, het doel, de cultuur, de resultaten en reputatie van de organisatie. Taken en rollen worden besproken en indien nodig overgenomen van elkaar. Conflicten worden zelf opgelost. De organisatie is een zelfreinigend systeem van vakmensen.
  • Coördinatie & gelijkwaardigheid. Organisaties kunnen goed functioneren in gelijkwaardigheid, zonder hiërarchie. Er is zelfs onbegrip m.b.t. de hiërarchie. Waarom is dat eigenlijk nodig? Managers blijken steeds meer een sta in de weg van goede en snelle besluiten. De waarde van de organisatie wordt gecreëerd op de werkvloer, belichaamt de cyane organisatie. Geef die mensen de ruimte om te experimenteren en te innoveren. Beperk de regels. Periodieke, vaste vergaderingen zijn er niet; we komen bij elkaar als de behoefte er is.

Nieuw voorzitterschap

Nieuw voorzitterschap sluit naadloos aan bij het gedachtegoed van cyane organisaties. Het begrip ‘manager’ is aan het veranderen. Zijn wij niet allemaal coördinatoren van ons eigen werk? Wij zijn zelf goed in staat het werk onderling te verdelen, met elkaar afspraken te maken en dit na te komen. De nieuwe voorzitter heeft trekken van de manager van morgen. Mensen regelen zichzelf en komen bij elkaar als het nodig is. Wat hij/zij dan als voorzitter (als primus inter paris) heeft te doen in een bijeenkomst, is te zorgen voor ontspanning, de kennis in mensen te ontsluiten en deze kennis bij elkaar te brengen. Iedereen kan het. Iedereen kan een  nieuwe voorzitter zijn.

In deze (ver-)ander(-end)e tijd is deze wijze van voorzitterschap een instrument om mensen op een andere manier tot samenwerken en besluit te brengen. Er liggen andere paradigma’s ten grondslag, het kent andere wijze van werken en het sluit beter aan bij de wensen en ideeën van medewerkers van vandaag.

Dit najaar, op 30 september en 18 november 2016, start weer de eendaagse training ‘De Nieuwe Voorzitter’. Een volle dag training, met 2 trainers, over de paradigma’s, de werkwijze en de handvatten voor nieuw voorzitterschap. Dit is de mogelijkheid om jouw vergadering of bijeenkomst anders in te richten en je voorzitterschap te versterken. Graag nodig ik jou uit om mee te doen. Je kunt je hier inschrijven. Testimonia van de training vind je hier. Wil je meer info, klik dan op deze link. Natuurlijk kun je me bellen op 06 22 93 94 32. Deelname kost € 450,- excl. BTW per deelnemer. Neem je een collega mee en schrijf je die -tezamen met jou in-, dan betaalt hij of zij, €100,-  minder, te weten: € 350,- excl. BTW.